Bên cạnh các phương pháp giáo dục con trẻ theo cách truyền thống, hiện nay cũng có nhiều gia đình tại Việt Nam lựa chọn giáo dục theo các phương pháp khoa học. Trong đó, phương pháp Montessori khá phổ biến. Hãy cùng Casa dei Bambini tìm hiểu về phương pháp Montessori là gì cũng như nguyên tắc, ưu và nhược điểm của phương pháp này.
1. Phương pháp Montessori là gì?
Montessori là phương pháp giáo dục do một bác sĩ chuyên về giáo dục tên Maria Montessori sáng lập vào đầu thế kỷ 20. Với phương pháp này sẽ lấy trẻ làm trung tâm, nhấn mạnh việc tôn trọng sự phát triển tự nhiên, khơi gợi tính tự lập và khuyến khích học thông qua việc trải nghiệm thực tiễn.
2. Ưu điểm và nhược điểm của phương pháp giáo dục Montessori
Vậy phương pháp Montessori có ưu điểm và nhược điểm ra sao?
2.1. Ưu điểm
Với cốt lõi nhằm khơi gợi tính tự lập của trẻ bởi vậy mà ưu điểm mà Montessori mang đến đầu tiên đó chính là việc hướng trẻ tới việc tự do hoạt động, tự làm những việc đơn giản như rót nước, thay quần áo,….mà không phụ thuộc vào người lớn.
Được học qua việc trải nghiệm thực tế mang lại sự hiểu biết về bản chất thay vì chỉ là ghi nhớ một cách công thức, máy móc.
Phương pháp Montessori chú trọng phát triển toàn diện các kỹ năng sống mang đến ưu thế về sự phát triển trí tuệ, sáng tạo, cảm xúc và những kỹ năng xã hội cần thiết.
Môi trường học tập của loại phương pháp này cũng khá linh hoạt, đề cao sự phát triển tự nhiên của trẻ mà không áp đặt từ đó hỗ trợ trẻ được phát triển theo đúng khả năng.
Cách giáo dục này mang tới cho con trẻ sự kỷ luật, học cách quản lý thời gian, làm việc nhóm, rèn luyện kỹ năng xã hội cũng như xử lý các tình huống và tuân thủ quy tắc trong một môi trường được tổ chức rõ ràng.
2.2. Nhược điểm
Dẫu có nhiều ưu điểm vậy nhưng phương pháp Montessori cũng có điểm hạn chế. Vì là phương pháp khoa học con em sẽ được học trong môi trường tân tiến và giảng dạy bởi những giáo viên chuyên nghiệp nên mức học phí sẽ không hề rẻ.
Ngoài ra, loại phương pháp này cũng không phù hợp với mọi loại lứa tuổi của trẻ em.Trên thực tế hiện nay có nhiều trường cũng gắn mác “Montessori” ấy vậy nhưng lại áp dụng sai dẫn đến việc giáo dục nửa vời, không đạt hiệu quả cao.
3. Các lĩnh vực thuộc phương pháp Montessori
Trong phương pháp Montessori các hoạt động học tập của trẻ được chia làm 5 hoạt động chính bao gồm:
3.1. Giác quan
Lĩnh vực giác quan sẽ hỗ trợ trẻ được khám phá thế giới xung quanh thông qua năm giác quan thị giác, thính giác, xúc giác, khứu giác, vị giác với mục đích nhằm rèn luyện khả năng phân loại, so sánh và phân biệt.
Hoạt động này mang lại lợi ích lớn khi trẻ có thể tiếp xúc, tự khám phá xung quanh tìm tòi và học hỏi, rèn luyện khả năng quan sát và tư duy logic.
3.2. Ngôn ngữ
Lĩnh vực ngôn ngữ giáo dục trẻ phát triển khả năng nghe, nói, đọc, viết và giao tiếp ngay từ mầm non. Trẻ sẽ hiểu được cấu trúc ngôn ngữ và mở rộng vốn từ khi còn nhỏ giúp phát triển ngôn ngữ tự nhiên, tăng khả năng diễn đạt,…
3.3. Toán học
Toán học luôn hiện hữu trong cuộc sống hàng ngày từ khi còn nhỏ tới lớn, việc được tiếp xúc với toán học từ sớm để trẻ làm quen với khái niệm về các con số, thứ tự và các phép tính.
Được làm quen với số học từ sớm tạo nền tảng tốt hơn khi học lên cao cũng như phát triển tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề.
3.4. Văn hóa
Văn hóa mang lại cho con trẻ sự hiểu biết về kiến thức khoa học, lịch sử, địa lý được mô phỏng sinh động cùng giáo cụ, giúp con mở rộng thể giới quan, trau dồi hiểu biết về thế giới xung quanh.
Qua đó trẻ hiểu thêm về xã hội, thế giới tự nhiên, mở rộng thế giới quan của trẻ, nuôi dưỡng sự tò mò, thích thú khám phá cho con từ nhỏ.
3.5. Thực hành cuộc sống
Lĩnh vực thực hành cuộc sống rèn luyện cho con em các kỹ năng tự lập và khả năng sáng tạo thông qua các hoạt động thực tế trong lớp học.
Qua việc thực hành các hoạt động trong đời sống giúp đỡ trẻ phát triển khả năng tự lập, thích nghi với môi trường xung quanh.
Việc học thực hành cuộc sống cũng hỗ trợ trẻ thêm tự tin độc lập và có trách nhiệm hơn trong cuộc sống.
4. Nguyên tắc của phương pháp dạy trẻ Montessori
Phương pháp dạy trẻ theo Montessori có những nguyên tắc cốt lõi gồm:
4.1. Tôn trọng không áp đặt trẻ
Mỗi một đứa trẻ là một cá thể riêng biệt, có sở thích, nhu cầu sự hứng thú cũng như tốc độ và mức độ phát triển mỗi người là khác nhau nên gia đình cần có sự tôn trọng riêng dành cho con.
Không nên áp đặt con, ép buộc học tập hay so sánh con với các bạn khác. Điều này sẽ làm mất đi khả năng tư duy vốn, ảnh hưởng đến sự tin tin của con mà cha mẹ cần hỗ trợ trẻ học theo sở thích, tránh gây áp lực cho trẻ.
4.2. Học tập đi kèm với thực hành
Học tập mà chỉ có lý thuyết mà không thực hành chỉ là kiến thức hàn lâm vì vậy phương pháp Montessori với nguyên tắc học tập đi kèm với thực hành là cách tốt nhất hỗ trợ trẻ vận dụng tốt được những điều học vào cuộc sống.
Khi thực hành trẻ sẽ được trải nghiệm những kỹ năng thực tế, hiểu sâu và nhớ lâu hơn vì trẻ tự mình trải nghiệm, được phát triển kỹ năng vận động và khơi gợi sự tò mò và sáng tạo Qua đó còn rèn tính độc lập và tự tin vào khả năng của bản thân.
4.3. Không làm ảnh hưởng tới sự tập trung của trẻ
Theo phương pháp Montessori, khả năng tập trung là nền tảng của học tập hiệu quả và phát triển trí tuệ.
Vì vậy mà khi trẻ đang chuyên tâm vào một hoạt động không nên ngắt quãng bằng lời nhắc nhở, câu hỏi hoặc hướng dẫn mà hãy giữ môi trường yên tĩnh cho trẻ tự do đắm chìm trong thế giới riêng.
Hành động ấy là để hỗ trợ trẻ rèn luyện khả năng tập trung sự chú ý, tự khám phá và hoàn thiện kỹ năng, tăng tính độc lập, khơi gợi niềm đam mê học tập.
4.4. Môi trường thân thiện, không tồn tại thưởng hay phạt
Mục tiêu giáo dục không phải là khiến trẻ làm theo mệnh lệnh, khuyến khích học tập bằng cách trao thưởng hay sợ bị trừng phạt mà là hỗ trợ trẻ tự nhận thức học tập một cách chủ động.
Xây dựng môi trường giáo dục thân thiện không có thưởng hay phạt sẽ hỗ trợ trẻ cảm thấy sự ấm áp, an toàn và phát triển khả năng tự khám phá tìm tòi, yêu thích việc học tập.
4.5. Thiên nhiên truyền cảm hứng cho trẻ
Thiên nhiên rộng lớn vẫn luôn là cảm hứng học tập không ngừng với trẻ em. Được tiếp xúc với thiên nhiên giúp trẻ được khám phá thế giới xung quanh bằng các giác quan, phát triển sự tò mò và tinh thần muốn khám phá, học hỏi.
Không chỉ vậy mà các chương trình học được thiết kế cho trẻ được gần gũi với thiên nhiên sẽ nuôi dưỡng tình yêu thiên nhiên và sự tôn trọng với môi trường.
Giáo dục bằng Montessori tin rằng một môi trường gần gũi với thiên nhiên giúp trẻ hình thành nhân cách toàn diện và sống một cách hài hòa với môi trường cho trẻ từ khi còn non nớt.
4.6. Cha mẹ và giáo viên chỉ là người đồng hành cùng trẻ
Theo cách giáo dục thông thường giáo viên và cha mẹ dường như đóng một vai trò quan trọng không thể thiếu khi trực tiếp can thiệp, giúp đỡ con em trong quá trình học.
Nhưng với phương pháp Montessori, tầm ảnh hưởng của cha mẹ và giáo viên chỉ là đồng hành cùng trẻ.
Trẻ sẽ được tự do học tập, tìm tòi và khám phá những gì bản thân yêu thích và phát huy khả năng tự học tự lập, kích thích khả năng tư duy.
Gia đình và thầy cô chỉ nên đóng vai trò khích lệ, gợi ý, hướng dẫn để con em mình được phát triển một cách tự nhiên nhất.C
5. So sánh phương pháp Montessori với Reggio Emilia và Steiner
Montessori không phải là phương pháp giảng dạy một cách khoa học duy nhất mà phương pháp Reggio Emilia và Steiner cũng khá phổ biến. Vậy các phương pháp này có gì giống và khác nhau?
5.1. So sánh phương pháp Montessori với Reggio Emilia
| Phương pháp giáo dục | Montessori | Reggio Emilia |
|---|---|---|
| Giống nhau |
|
|
| Khác nhau |
|
|
5.2. So sánh phương pháp Montessori và Steiner
| Phương pháp giáo dục | Montessori | Steiner |
| Giống nhau |
|
|
| Khác nhau |
|
|
6. Một số câu hỏi liên quan đến phương pháp Montessori
Tại thị trường Việt Nam, phương pháp Montessori vẫn khá mới nên sẽ có nhiều phụ huynh chưa hiểu rõ về cách dạy dỗ này. Một vài câu hỏi phổ biến về phương pháp Montessori gồm có:
6.1. Phương pháp Montessori phù hợp với đối tượng nào?
Phương pháp Montessori phù hợp với đa dạng lứa tuổi khác nhau, tuy nhiên độ tuổi thích hợp nhất để học tập bằng cách học này sẽ là trẻ em từ sơ sinh đến 12 tuổi.
Đặc biệt là giai đoạn 0-6 tuổi được xem là giai đoạn “vàng” cho sự phát triển tư duy và giác quan bởi trẻ em ở giai đoạn này có khả năng tập trung, ghi nhớ và bắt đầu hình thành tính tự lập.
Phương pháp này cũng rất hữu ích với các trẻ có nhu cầu đặc biệt bởi nó cho trẻ được học tập và khám phá theo tốc độ riêng, phát triển các kỹ năng một cách toàn diện, độc lập và tự chủ.
6.2. Vì sao phương pháp Montessori xếp trẻ theo từng nhóm tuổi?
Phương pháp giáo dục Montessori phân trẻ ra từng nhóm tuổi vì dựa trên đặc điểm phát triển tự nhiên của trẻ và quy luật tâm sinh lý mà Maria Montessori nghiên cứu.
Mục tiêu chính là tạo môi trường học tập phù hợp với từng giai đoạn phát triển để trẻ phát huy tối đa tiềm năng.
Việc xếp trẻ thành từng nhóm tuổi giúp đáp ứng nhịp độ phát triển của trẻ mà còn giúp cho giáo viên thiết kế hoạt động, chương trình học tập phù hợp hơn.
Học tập đúng theo mức độ phát triển của trẻ cũng sẽ tạo môi trường học tập phù hợp và tối ưu nhất. Mô hình này làm trẻ sẽ được học tập theo giáo cụ Montessori đúng với giai đoạn trưởng thành, bên cạnh đó còn khuyến khích trẻ học hỏi lẫn nhau, rèn kỹ năng xã hội.
6.3. Nên cho trẻ học tại các trường Montessori nào tại Hà Nội?
Các trường dạy trẻ em theo phương pháp Montessori tại Hà Nội hiện nay cũng khá nhiều. Tuy nhiên không phải ngôi trường nào cũng có chất lượng giáo dục tốt theo chuẩn nguyên tắc Montessori.
Một số trường giáo dục theo phương pháp Montessori tiêu biểu ở Hà Nội có thể nhắc đến Sakura Montessori, American Montessori School, Hà Nội Montessori, Pink Sunshine Montessori,…
Trong đó, Casa dei Bambini khá nổi bật với chất lượng giáo dục thuộc hàng chất lượng với giá trị cốt lõi đề cao tính cá nhân, sự tử tế, tình yêu thương, sự đa dạng, tính kiên cường, tinh thần học tập, tinh thần trách nhiệm cho học sinh.
Bên cạnh đó còn là triết lý giáo dục đặt sự tôn trọng-thấu hiểu-trao quyền tự do cho trẻ để trẻ được sống tự nhiên, an toàn và giàu trải nghiệm.
Để liên hệ với Casa dei Bambini bạn có thể gọi tới số hotline 0989.059.838 hoặc email tuyển sinh tuyensinh@cbd.edu.com hoặc website www.cdb.edu.vn và fanpage Facebook Casa dei Bambini Montessori Preschool.
Phương pháp Montessori quả thật có những hoạt động đào tạo giúp cho trẻ có sự phát triển toàn diện, phù hợp với khả năng cũng như đề cao tính cá nhân, khả năng cá nhân của trẻ.
Tuy có vài hạn chế nhưng cũng không đủ để che lấp đi những giá trị tốt đẹp mà cách giáo dục mới mẻ này mang lại cho trẻ em. Nếu bạn còn thắc mắc khác về phương pháp Montessori, bạn có thể liên hệ với Casa dei Bambini để được tư vấn rõ ràng hơn nhé!
