Đồ chơi Montessori là những sản phẩm giáo dục được thiết kế dựa trên triết lý của Maria Montessori. Chúng mang lại rất nhiều lợi ích giúp bé phát triển trí tuệ và kỹ năng sống ngay từ những năm đầu đời. Trong bài viết hôm nay, hãy cùng Casa dei Bambini Montessori tìm hiểu về đồ chơi Montessori 0-6 tuổi: Lợi ích, cách lựa chọn chi tiết

Xem Nhanh

1. Đồ chơi Montessori 0-6 tuổi mang đến những lợi ích gì?

Đồ chơi Montessori không chỉ là món đồ chơi giải trí mà còn là công cụ hỗ trợ học tập, hỗ trợ cho sự phát triển toàn diện của trẻ, mang lại nhiều lợi ích thiết thực đối với cả trẻ nhỏ và gia đình.

1.1. Đối với trẻ

Kích thích phát triển trí tuệ và các giác quan

Đồ chơi Montessori thường được thiết kế đa dạng với nhiều loại khác nhau, mỗi loại lại hỗ trợ trẻ phát triển trong một lĩnh vực riêng. Từ đó kích thích trẻ phát triển trí tuệ và các giác quan. Đồ chơi có màu sắc phong phú sẽ rèn luyện thị giác, giúp trẻ phân biệt và cảm nhận màu tốt hơn.

Những hoạt động cầm, nắm, lắp ghép sẽ kích thích xúc giác, làm tăng khả năng cảm nhận bằng tay và chân. Bên cạnh đó, các đồ chơi phát ra âm thanh sẽ tác động tới thính giác, hỗ trợ trẻ nhận biết và phân biệt âm thanh tốt hơn.

Thông qua quá trình này, trẻ không chỉ được khám phá thế giới xung quanh một cách trọn vẹn mà còn rèn luyện trí tuệ, khả năng tư duy, trí tưởng tượng và sáng tạo.

Ngoài ra, việc tự tìm hiểu và khám phá cách chơi giúp trẻ nâng cao khả năng ghi nhớ, nhận diện, phát triển thể chất. Những trẻ thường xuyên tiếp xúc với đồ chơi Montessori thường có nền tảng trí tuệ và tư duy vượt trội so với bạn bè cùng trang lứa.

Rèn luyện sự tập trung và tính kiên trì

Một trong những điểm đặc biệt của đồ chơi Montessori là không có quy tắc chơi cụ thể. Trẻ được khuyến khích tự do khám phá, thử nghiệm nhiều cách khác nhau và lặp lại hoạt động cho đến khi thành thạo.

Quá trình này giúp trẻ rèn luyện sự tập trung, bởi để hoàn thành một nhiệm vụ trẻ cần dồn toàn bộ sự chú ý vào từng chi tiết nhỏ. Đồng thời, khi gặp khó khăn hay thất bại, trẻ sẽ học cách kiên nhẫn thử lại, không dễ bỏ cuộc mà từng bước tìm ra giải pháp phù hợp.

Thói quen kiên trì và khả năng tập trung này chính là nền tảng quan trọng để trẻ phát triển tư duy logic, khả năng giải quyết vấn đề và sự độc lập trong học tập cũng như trong cuộc sống sau này.

Mang đến những phút giây thư giãn, giải trí vui vẻ

Chắc chắn rằng mục đích chính của đồ chơi là để trẻ em giải trí và thư giãn. Đồ chơi Montessori với nhiều màu sắc bắt mắt, hình dáng đa dạng, âm thanh vui nhộn mang lại niềm vui và sự thoải mái cho trẻ.

Trẻ vừa học vừa chơi trong một môi trường tự do, không bị gò bó sẽ phát triển cảm xúc tích cực, tâm trạng vui vẻ và sự hứng thú trong học tập.

1.2. Đối với gia đình

Việc cùng chơi và hướng dẫn trẻ sử dụng đồ chơi Montessori là cơ hội để các thành viên trong gia đình gắn kết tình cảm, cùng tạo nên những khoảnh khắc gần gũi và ấm áp.

Đồng thời, cha mẹ cũng hiểu rõ hơn về sở thích và quan sát sự phát triển của con. Đứa trẻ được lớn lên trong tình yêu thương và sự đồng hành của cha mẹ sẽ vô cùng hạnh phúc.

2. Những món đồ chơi Montessori tốt nhất

Bạn có thể tham khảo một số món đồ chơi Montessori hỗ trợ tốt nhất cho quá trình học hỏi và phát triển của con trẻ:

Mô hình nhà gỗ và con vật: Trẻ có thể tự sáng tạo nên những câu chuyện giả tưởng xoay quanh cuộc sống hàng ngày. Qua đó, bé không chỉ phát triển khả năng nhận thức và tư duy liên kết mà còn học cách quan sát, hiểu hơn về môi trường xung quanh.
Giá vẽ hai mặt: Đây là món đồ chơi được thiết kế thông minh với một mặt bảng phấn và một mặt bảng trắng từ tính. Giá vẽ giúp bé thoải mái viết, vẽ, gắn giấy hay sử dụng nam châm.
Bàn cảm giác: Đây là loại bàn rỗng có thể đựng cát, nước, gạo hoặc những vật nhỏ để bé tìm kiếm. Trẻ sẽ được khuyến khích sử dụng tay để sờ, nắm, đong đếm, từ đó phát triển xúc giác, sự tập trung và khả năng khám phá.
Đồ chơi nhạc cụ mô phỏng: Những món như trống nhỏ, lục lạc hay đàn gỗ giúp trẻ cảm thụ âm nhạc, rèn luyện thính giác, đồng thời nuôi dưỡng cảm xúc tích cực và sự sáng tạo nghệ thuật.
Xe đẩy tập đi: Ngoài việc tập đi, bé có thể dùng xe đẩy để vận chuyển đồ vật, tăng khả năng vận động linh hoạt.
Bộ hình khối đa dạng: Với nhiều dạng khối hình học như trụ, lập phương, tam giác hay tròn, bộ đồ chơi này giúp bé làm quen với khái niệm hình học, kích thích tư duy logic, trí tưởng tượng và sự sáng tạo trong lắp ghép.

Những món đồ chơi Montessori không những giúp trẻ giải trí mà còn góp phần hình thành nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện về trí tuệ, kỹ năng và cảm xúc.

3. Mẹo hay để chọn đồ chơi Montessori phù hợp với trẻ

Đối với từng giai đoạn phát triển, trẻ cần được tiếp xúc với những loại đồ chơi khác nhau. Trường Mầm non Casa dei Bambini Montessori sẽ mách bạn mẹo hay để chọn đồ chơi Montessori phù hợp với trẻ.

3.1. Chọn đồ chơi Montessori cho trẻ dưới 1 tuổi

Ở giai đoạn này, trẻ đang khám phá thế giới chủ yếu bằng các giác quan. Do đó, cha mẹ nên chọn những món đồ chơi đơn giản, an toàn như: lục lạc gỗ, vòng gặm nướu, bóng mềm, thảm cảm giác, khối gỗ lớn, quả chuông nhạc, trống nhỏ,… Những vật này giúp bé rèn luyện thị giác, xúc giác, thính giác, đồng thời hỗ trợ giai đoạn mọc răng và khả năng cầm nắm.

3.2. Chọn đồ chơi Montessori cho trẻ từ 1 – 3 tuổi

Đây là độ tuổi vàng để trẻ tăng khả năng vận động và phát triển ngôn ngữ. Cha mẹ nên ưu tiên các loại đồ chơi giúp con rèn luyện sự khéo léo của đôi tay và tư duy logic như bàn thả hình khối, xếp chồng cốc hoặc vòng, đồ chơi kéo – đẩy, bộ ghép hình đơn giản, xe tập đi hoặc bộ nhạc cụ nhỏ.

Những món đồ chơi này khuyến khích trẻ tập trung, thử nghiệm nhiều lần, đồng thời phát triển sự kiên nhẫn và phối hợp tay – mắt.

3.3. Chọn đồ chơi Montessori cho trẻ 3 – 5 tuổi

Ở giai đoạn từ 3-5 tuổi, trẻ đã có khả năng tưởng tượng phong phú và bắt đầu hình thành các kỹ năng xã hội.

Lúc này, cha mẹ nên chọn các món đồ chơi mang tính học tập và sáng tạo như bảng chữ cái và số Montessori, bộ xếp hình phức tạp hơn, đồ chơi xâu hạt, mô hình nhà bếp hoặc dụng cụ lao động thu nhỏ.

Ngoài ra, các sản phẩm kích thích trí tưởng tượng như mô hình động vật, khối xây dựng, bàn cảm giác hay giá vẽ hai mặt cũng rất phù hợp. Chúng vừa giúp trẻ học kiến thức cơ bản, vừa nuôi dưỡng tính sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề ngay trong thời gian giải trí, thư giãn.

4. Hướng dẫn làm đồ chơi theo phương pháp Montessori đơn giản cho trẻ

Cha mẹ hoàn toàn có thể tự làm đồ chơi dựa trên phương pháp Montessori đơn giản cho trẻ theo hướng dẫn dưới đây:

4.1. Làm đồ chơi học chữ và số

Các nguyên liệu cần chuẩn bị:

Bìa cứng hoặc gỗ mỏng (có thể tận dụng hộp carton cũ)
Giấy màu hoặc decal dán
Bút dạ, bút lông
Kéo, keo dán, băng dính
Que kem gỗ, nắp chai nhựa hoặc viên sỏi sạch

Cách làm đồ chơi học chữ và số:

Cắt bìa cứng thành những thẻ nhỏ (khoảng 8x8cm hoặc 10x10cm)
Dán giấy màu làm nền để tăng độ bền và tính thẩm mỹ
Viết các chữ cái in hoa, in thường và số từ 0-9 lên từng thẻ
Có thể dán thêm giấy nhám hoặc len theo nét chữ để bé sờ và lần theo, giúp rèn luyện xúc giác
Chuẩn bị vật đếm rời (que kem, nắp chai, sỏi, hạt đậu…)
Với mỗi thẻ số, bạn có thể vẽ hoặc dán chấm tròn nhỏ để bé đối chiếu khi đếm

4.2. Cách làm đồ chơi Montessori sáng tạo

Các nguyên liệu cần chuẩn bị:

Hộp carton, thùng giấy nhỏ hoặc khối gỗ
Que kem gỗ, nắp chai nhựa, ống hút, lõi giấy vệ sinh
Giấy màu, bút màu, keo dán, kéo an toàn cho trẻ
Một số vật liệu tái chế (chai nhựa, khuy áo cũ, vải vụn)

Cách làm bảng cắm que:

Lấy một hộp carton, đục nhiều lỗ nhỏ đều nhau trên bề mặt
Cho bé dùng que kem hoặc ống hút cắm vào lỗ theo hàng, theo màu hoặc theo hình dáng
Có thể vẽ số hoặc chữ cạnh lỗ để bé vừa cắm vừa học nhận diện

Cách làm hộp phân loại màu và hình khối (rèn tư duy logic)

Dùng hộp carton, cắt các khe theo hình tròn, vuông, tam giác…
Chuẩn bị nắp chai hoặc khối gỗ có màu sắc và hình dáng tương ứng
Bé sẽ phân loại và cho vào khe đúng vị trí

Cách làm bàn sáng tạo

Trải một tấm bìa lớn hoặc mặt bàn phẳng
Dán giấy màu, que kem, vải vụn, khuy áo thành nhiều họa tiết khác nhau
Bé có thể tiếp tục dán, vẽ hoặc lắp ghép để tạo nên “tác phẩm” theo ý thích

Các trò chơi trên không có quy tắc cố định, khuyến khích trẻ sáng tạo cách chơi riêng. Bên cạnh đó, cha mẹ cũng có thể đưa ra các yêu cầu hay thử thách nhỏ để bé thực hiện.

4.3. Cách làm đồ chơi bảng bận rộn

Các nguyên liệu cần chuẩn bị:

Một tấm gỗ phẳng hoặc bìa cứng (kích thước tùy ý)
Các vật dụng đơn giản, an toàn trong gia đình như: Khóa kéo, nút áo, dây buộc giày, ổ khóa nhỏ và chìa khóa, công tắc đèn cũ, núm vặn cửa, bánh xe nhỏ, bản lề, móc khóa, dây chun,…
Keo dán hoặc vít cố định (nếu gắn lên gỗ)

Cách làm bảng bận rộn Montessori (Busy Board):

Mài nhẵn các cạnh của tấm gỗ phẳng hoặc bìa cứng để đảm bảo an toàn
Chia bảng thành nhiều ô nhỏ, mỗi ô gắn một vật dụng (khóa kéo, công tắc, nút bấm, bánh xe, dây buộc…)
Sắp xếp từ dễ đến khó để trẻ có thể chơi theo trình tự
Dùng keo hoặc vít cố định chặt từng món vào bảng

Cha mẹ cần đảm bảo các vật dụng đều an toàn với trẻ nhỏ, không có chi tiết sắc nhọn gây nguy hiểm cho bé.

4.4. Làm đồ chơi phát triển vận động

Bạn có thể tham khảo cách làm một số loại đồ chơi phát triển vận động theo phương pháp Montessori:

Dây xâu hạt

Nguyên liệu: ống hút nhựa cắt khúc, sợi dây dù hoặc dây len to
Cách làm: Cắt ống hút thành nhiều đoạn nhỏ, buộc một đầu dây lại để không bị tuột
Cách chơi: Bé xâu từng đoạn ống hút vào dây theo màu hoặc kích thước

Xe đẩy mini

Nguyên liệu: Hộp carton cứng, dây kéo, 4 bánh xe nhựa (có thể tận dụng nắp chai)
Cách làm: Biến hộp carton thành xe nhỏ, gắn bánh xe bằng que xiên hoặc ốc vít nhựa, gắn thêm dây kéo ở phía trước
Cách chơi: Bé có thể cho đồ chơi hoặc khối gỗ vào xe và kéo đi

Bàn cát hoặc thùng gạo

Nguyên liệu: Khay nhựa hoặc hộp gỗ nông, cát sạch hoặc gạo khô, muỗng nhựa, cốc nhựa
Cách làm: Đổ cát hoặc gạo vào khay, thêm vài món đồ nhỏ (nắp chai, que gỗ)
Cách chơi: Bé dùng muỗng xúc, đổ, múc, cát hoặc gạo

4.5. Cách thực hành thí nghiệm

Thí nghiệm “Núi lửa phun trào”

Nguyên liệu:

1 cốc nhựa hoặc chai nhựa nhỏ
Baking soda
Giấm
Màu thực phẩm (tùy chọn)
Khay hứng

Cách làm:

Cho vài thìa baking soda vào trong cốc
Nhỏ vài giọt màu thực phẩm để tạo màu dung nham
Đổ giấm vào và quan sát hiện tượng sủi bọt như núi lửa phun trào

Thí nghiệm “Nước đổi màu”

Nguyên liệu:

3 ly thủy tinh trong suốt
Nước
Màu thực phẩm đỏ, vàng, xanh
Muỗng

Cách làm:

Pha màu khác nhau vào 3 ly nước
Dùng muỗng chuyển nước từ ly này sang ly khác để tạo ra màu mới (đỏ + vàng = cam, xanh + vàng = xanh lá…)

5. Một số câu hỏi thường gặp về đồ chơi giáo dục Montessori

Đồ chơi giáo dục Montessori còn khá lạ lẫm với rất nhiều bậc cha mẹ. Vậy nên khi nghe tới chúng, không ít người đặt ra các thắc mắc sau:

5.1. Nên mua hay tự làm đồ chơi Montessori thì tốt hơn?

Việc mua hay tự làm đồ chơi Montessori đều có ưu và nhược điểm riêng. Quyết định mua hay tự làm tùy thuộc vào nhu cầu và khả năng tài chính của mỗi bậc cha mẹ.

Mua đồ chơi Montessori sẽ đảm bảo sản phẩm an toàn, chuẩn thiết kế và bền chắc. Tuy nhiên, giá của những món đồ này khá cao khiến nhiều gia đình khó tiếp cận.

Ngược lại, việc tự làm giúp tiết kiệm chi phí, khuyến khích sự sáng tạo, gắn kết với con và dạy trẻ tận dụng đồ vật xung quanh. Tuy vậy, tự làm đồ chơi khá tốn thời gian và có thể kém bền.

Vì vậy, cha mẹ có thể kết hợp cả hai bằng cách mua một số đồ chơi cơ bản để dùng lâu dài, đồng thời tự làm thêm những món đơn giản để đa dạng trải nghiệm cho trẻ.

5.2. Làm cách nào để thu hút, khuyến khích trẻ chơi đồ chơi Montessori?

Để thu hút và khuyến khích trẻ chơi đồ chơi Montessori, cha mẹ nên tạo môi trường hấp dẫn và khơi gợi sự tò mò thay vì ép buộc. Trước hết, hãy chuẩn bị không gian gọn gàng, ngăn nắp, đặt đồ chơi trong tầm với để trẻ dễ dàng lựa chọn.

Cha mẹ chỉ cần hướng dẫn ngắn gọn, chậm rãi, sau đó để trẻ tự khám phá theo cách riêng. Trong thời gian đó, cha mẹ nên chú ý quan sát, ít can thiệp cách con chơi, khen ngợi sự cố gắng thay vì chỉ chú trọng kết quả. Quan trọng nhất là tạo cho trẻ cảm giác mình được tự do lựa chọn và làm chủ trò chơi, đúng với tinh thần Montessori.

Đồ chơi Montessori là công cụ giúp trẻ phát triển toàn diện thông qua việc tự khám phá và trải nghiệm. Với thiết kế đơn giản, an toàn và gần gũi, đồ chơi này khuyến khích trẻ rèn kỹ năng vận động, tư duy, sự tập trung và tính tự lập.

Qua bài viết trên, Casa dei Bambini Montessori đã chia sẻ những lợi ích và cách chọn đồ chơi Montessori. Hi vọng thông tin sẽ hữu ích cho bạn. Nếu bạn cần tìm hiểu thêm về phương pháp giáo dục Montessori, hãy liên hệ với chúng tôi để được giải đáp nhanh nhất!