Những năm đầu đời là giai đoạn vàng để trẻ phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ. Vì vậy, xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non không chỉ dừng lại ở việc đủ bữa, đủ no mà cần được thiết kế khoa học, cân đối và phù hợp với từng độ tuổi.

Hãy cùng Casa dei Bambini khám phá những nguyên tắc thiết kế thực đơn cho trẻ mầm non và gợi ý thực đơn chuẩn dinh dưỡng trong bài viết này.

Xem Nhanh

1. Vì sao cần xây dựng thực đơn đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ mầm non?

Thực đơn ở lứa tuổi mầm non đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành thói quen ăn uống lành mạnh và đảm bảo sự phát triển toàn diện cho trẻ. Giai đoạn này, hệ tiêu hóa của trẻ còn non nớt, nhu cầu năng lượng lại cao để đáp ứng cho các hoạt động thể chất và trí tuệ.

Một thực đơn được xây dựng khoa học sẽ giúp trẻ:

Phát triển thể chất khỏe mạnh, tăng cân đều, chiều cao đạt chuẩn.
Tăng cường hệ miễn dịch, giảm ốm vặt.
Hình thành thói quen ăn uống đúng giờ, đúng lượng, đa dạng thực phẩm.
Khơi dậy niềm yêu thích với đồ ăn.

Vì vậy, việc lên thực đơn cho trẻ mầm non không chỉ là “cho con ăn đủ”, mà còn là “nuôi con đúng cách”.

2. Những yêu cầu khi xây dựng thực đơn cho bé

Khi xây dựng thực đơn cho con, bạn cần nắm được nguyên tắc, thành phần dinh dưỡng cần thiết để lên một bữa ăn phù hợp nhất.

2.1. Nguyên tắc xây dựng

Để xây dựng một thực đơn mầm non khoa học và cân đối, tháp dinh dưỡng chính là công cụ trực quan và hữu ích nhất giúp giáo viên, đầu bếp và phụ huynh xác định tỷ lệ các nhóm chất cần thiết cho trẻ mỗi ngày.

Dựa vào cấu trúc của tháp, mỗi tầng đại diện cho mức độ và tần suất sử dụng thực phẩm trong khẩu phần ăn, từ đó giúp đảm bảo trẻ được cung cấp đầy đủ năng lượng, phát triển thể chất lẫn trí tuệ toàn diện.

Ba mẹ có thể hình dung, một thực đơn đạt chuẩn theo tháp dinh dưỡng sẽ được phân chia như sau:

Tầng đáy: Nhóm tinh bột (Glucid)

Đây là nguồn năng lượng chính, chiếm khoảng 50–60% tổng năng lượng hàng ngày. Nhóm này giúp trẻ duy trì thể lực và sự tập trung trong các hoạt động học tập, vui chơi.

Ưu tiên sử dụng các loại tinh bột chuyển hóa chậm như cơm dẻo, cháo yến mạch, nui, khoai lang hấp, bánh mì nguyên cám. Những thực phẩm này giúp duy trì năng lượng ổn định suốt cả ngày và hạn chế cảm giác đói nhanh.

Tầng 2: Rau củ và trái cây

Nhóm thực phẩm này không thể thiếu trong thực đơn hằng ngày của trẻ. Rau củ và trái cây tươi cung cấp vitamin, chất xơ, khoáng chất, giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ tiêu hóa khỏe mạnh.

Ba mẹ có thể lựa chọn các món như canh bí đỏ nấu tôm, súp lơ xanh xào thịt bò, salad trái cây theo mùa hoặc nước ép dưa hấu không đường. Món ăn nhiều màu sắc tự nhiên cũng giúp trẻ ăn ngon miệng và hứng thú hơn với bữa ăn.

Tầng 3: Nhóm chất đạm (Protein)

Đạm là thành phần xây dựng tế bào và cơ bắp, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong phát triển trí não của trẻ.

Một thực đơn cân đối cần kết hợp cả đạm động vật và đạm thực vật, giúp trẻ hấp thu đa dạng nguồn dinh dưỡng.

Bổ sung thịt gà, cá, trứng, tôm, đậu phụ, đỗ xanh, đỗ đỏ… vào bữa chính. Mỗi ngày nên có ít nhất một món chứa đạm chất lượng cao, được chế biến mềm, dễ nhai và phù hợp độ tuổi.

Tầng 4: Sữa và các chế phẩm từ sữa

Sữa là nguồn cung cấp canxi và vitamin D dồi dào, giúp phát triển hệ xương và răng vững chắc.

Bạn nên bổ sung sữa tươi thanh trùng, sữa chua Hy Lạp hoặc phô mai vào các bữa phụ trong ngày cho bé. Những sản phẩm này vừa giúp đa dạng khẩu vị vừa cung cấp dưỡng chất quý giá cho sự phát triển toàn diện của trẻ.

Tầng đỉnh: Dầu mỡ, đường và muối

Đây là nhóm thực phẩm cần sử dụng hạn chế và có kiểm soát vì tiêu thụ quá nhiều có thể ảnh hưởng đến tim mạch, thận và thói quen khi ăn uống sau này của trẻ.

Ưu tiên chất béo tốt từ dầu oliu, dầu cá, hạt óc chó, hạnh nhân… và giảm tối đa đường tinh luyện trong chế biến. Việc nêm nếm nhạt giúp bảo vệ sức khỏe thận và duy trì vị giác tự nhiên của trẻ.

2.2. Thành phần dưỡng chất cần thiết

Một thực đơn mầm non đạt chuẩn cần có đầy đủ:

Chất đạm (Protein): Xây dựng cơ bắp, phát triển tế bào. Nguồn từ thịt, cá, trứng, sữa, đậu hũ.
Chất béo (Lipid): Cung cấp năng lượng, hỗ trợ phát triển trí não. Nguồn từ dầu oliu, dầu cá, quả bơ, các loại hạt.
Tinh bột (Glucid): Nguồn năng lượng chính cho hoạt động. Nguồn từ cơm, cháo, khoai, mì, nui.
Vitamin và khoáng chất: Tăng sức đề kháng, tốt cho hệ tiêu hóa. Nguồn từ rau xanh, trái cây tươi.
Canxi – Sắt – Kẽm: Hỗ trợ phát triển xương, máu và miễn dịch.

2.3. Cách xây dựng phù hợp theo các nguyên tắc

Một thực đơn mầm non thành công là kết quả của sự kết hợp giữa khoa học dinh dưỡng và tình yêu thương. Để giúp trẻ có những bữa ăn ngon, đủ chất và tràn đầy năng lượng, việc xây dựng thực đơn cần tuân theo một số nguyên tắc cơ bản dưới đây:

Nguyên tắc cân bằng & đa dạng

Mỗi bữa ăn chính của trẻ cần đảm bảo đủ 4 nhóm chất thiết yếu: bột đường, đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.

Việc kết hợp linh hoạt các thực phẩm trong tuần không chỉ giúp trẻ hấp thu đầy đủ dưỡng chất mà còn kích thích vị giác, tránh cảm giác ngán hay biếng ăn.

Ba mẹ và nhà trường có thể lên thực đơn theo tuần để đảm bảo không trùng lặp món. Thay đổi cách chế biến luộc, hấp, xào, nấu súp… cũng là cách hiệu quả để làm mới khẩu vị cho trẻ mỗi ngày.

Nguyên tắc tươi ngon và an toàn vệ sinh thực phẩm

Chất lượng nguyên liệu là yếu tố tiên quyết tạo nên một bữa ăn lành mạnh. Tất cả thực phẩm cần có nguồn gốc rõ ràng, được nhập mới mỗi ngày và chế biến theo quy trình bếp ăn một chiều nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ.

Từ rau củ, thịt cá đến sữa, gạo đều phải được bảo quản đúng quy định, không sử dụng thực phẩm chế biến sẵn hay phụ gia độc hại.

Nguyên tắc phù hợp với lứa tuổi

Trẻ mầm non có hệ tiêu hóa còn non nớt vì vậy độ mềm, độ lớn và cách nêm nếm món ăn cần được điều chỉnh phù hợp. Gia vị như muối, đường nên dùng ở mức tối thiểu để bảo vệ chức năng thận, đồng thời giúp trẻ hình thành thói quen ăn uống lành mạnh ngay từ nhỏ.

Thịt được băm nhỏ hoặc hầm mềm, cá được gỡ sạch xương, rau củ thái hạt lựu để dễ nhai. Khẩu phần ăn được tính toán khoa học cho từng độ tuổi, đảm bảo mỗi bé đều được cung cấp đủ năng lượng cho hoạt động và học tập.

Nguyên tắc hấp dẫn và kích thích vị giác

Một bữa ăn ngon với trẻ nhỏ không chỉ đến từ hương vị mà còn từ cách trình bày đẹp mắt và màu sắc sinh động. Việc sắp xếp món ăn khéo léo, sử dụng màu tự nhiên từ rau củ sẽ khiến trẻ tò mò và thích thú hơn khi ăn.

Ba mẹ có thể cùng con tham gia chuẩn bị bữa ăn, vừa tạo niềm vui vừa giúp con rèn kỹ năng tự lập.

Nguyên tắc tôn trọng và khuyến khích

Giờ ăn cũng là giờ học về sự tôn trọng và văn hóa bàn ăn. Thay vì ép trẻ ăn, giáo viên và ba mẹ nên kiên nhẫn khuyến khích, trò chuyện nhẹ nhàng để con hiểu lợi ích của món ăn.

Một không khí vui vẻ, thoải mái trong bữa ăn giúp trẻ hấp thu tốt hơn và hình thành mối liên kết tích cực với việc ăn uống.

3. Thực đơn cho trẻ mầm non theo mùa

Để tăng sự đa dạng cho mỗi bữa ăn dinh dưỡng và giúp bạn có thêm những ý tưởng lên thực đơn cho con mỗi ngày, bạn có thể tham khảo những thực đơn sau:

3.1. Thực đơn cho trẻ mầm non vào mùa xuân

Mùa xuân là thời điểm cơ thể trẻ dễ hấp thu dưỡng chất nên thực đơn nên có sự đa dạng, ưu tiên rau củ tươi, thịt cá nạc, và món tráng miệng nhẹ nhàng.

Ba mẹ có thể thay đổi cách chế biến (hấp, luộc, xào ít dầu) để giữ trọn hương vị và giá trị dinh dưỡng trong từng món ăn.

Thực đơn	Bữa sáng	Bữa trưa	Bữa phụ chiều
Thực đơn 1	Súp gà ngô non	Cơm trắng, thịt bò xào lúc lắc, canh cải ngọt nấu thịt bằm	Nước ép ổi
Thực đơn 2	Phở gà	Cơm trắng, cá diêu hồng hấp nấm, su su xào tỏi	Bánh bông lan
Thực đơn 3	Bún riêu cua	Cơm trắng, trứng chiên cuộn rau củ, canh rau dền nấu tôm	Chè hạt sen long nhãn
Thực đơn 4	Cháo lươn bí đỏ	Cơm trắng, chả lá lốt, canh mồng tơi nấu cua	Khoai lang luộc
Thực đơn 5	Cháo thịt bằm cà rốt	Cơm trắng, tôm rim mặn ngọt, canh bí xanh nấu sườn	Sữa chua hoa quả

3.2. Thực đơn cho trẻ mầm non vào mùa hè

Vào mùa hè, thời tiết nóng nực dễ khiến trẻ biếng ăn hoặc tiêu hóa kém. Vì vậy, việc xây dựng thực đơn phù hợp với từng độ tuổi không chỉ giúp trẻ ăn ngon miệng hơn mà còn đảm bảo cung cấp đầy đủ năng lượng và dưỡng chất để vui chơi, học tập mỗi ngày.

Dưới đây là gợi ý thực đơn mùa hè cho trẻ mầm non được xây dựng khoa học, dễ tiêu, thanh mát và cân đối dinh dưỡng.

Thực đơn cho trẻ dưới 2 tuổi

Ở độ tuổi này, hệ tiêu hóa của trẻ vẫn còn non nớt. Vì vậy, món ăn cần được chế biến mềm, lỏng, dễ nuốt và dễ tiêu hóa.

Thực đơn	Bữa sáng	Bữa trưa	Bữa phụ chiều
Thực đơn 1	Cháo chim	Cơm nát, thịt kho trứng, canh rau dền, chuối	Cháo nghêu
Thực đơn 2	Cháo thịt bằm	Cơm nát, cá hồi áp chảo, canh rau mồng tơi, dưa hấu	Sữa và bánh gạo
Thực đơn 3	Cháo trứng	Cơm nát, thịt băm, canh ngao mồng tơi, táo	Chè ngô
Thực đơn 4	Súp tôm bí đỏ	Cơm nát, sườn nướng, canh chua, chuối	Chè đậu đỏ
Thực đơn 5	Cháo bí ngô	Cơm nát, tôm rim mắm, canh rau ngót, lê tráng miệng	Chè đậu xanh

Thực đơn cho cho trẻ từ 2 – 3 tuổi

Ở giai đoạn này, trẻ đã có thể ăn thô tốt hơn, biết nhai và bắt đầu cảm nhận hương vị món ăn. Thực đơn cần đảm bảo đủ năng lượng, chất đạm và rau xanh, đồng thời phong phú về màu sắc và cách chế biến để kích thích vị giác.

Thực đơn	Bữa sáng	Bữa trưa	Bữa phụ chiều
Thực đơn 1	Phở bò	Cơm, tôm rang thịt, canh rau lang, đậu sốt cà chua, đu đủ	Sữa đậu nành
Thực đơn 2	Bún thịt băm	Cơm, thịt viên sốt cà chua, canh xương hầm rau củ, dưa hấu	Chè đậu đen
Thực đơn 3	Cháo gà hạt sen	Cơm, thịt gà rang, bí đỏ xào thịt, canh rau lang, chuối	Súp gà ngô non
Thực đơn 4	Bún sườn	Cơm, cá sốt, su su xào thịt, canh rau ngót, thanh long	Bánh bao và sữa
Thực đơn 5	Cháo sườn	Cơm, tôm rim, canh cua mồng tơi, thanh long	Sữa và bánh

Thực đơn cho trẻ trên 3 tuổi

Trẻ trên 3 tuổi rất năng động, thích khám phá và cần lượng dinh dưỡng cao hơn. Do đó, thực đơn cần đa dạng thực phẩm, nhiều màu sắc và đảm bảo đầy đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng chính: tinh bột, đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.

Thực đơn	Bữa sáng	Bữa trưa	Bữa phụ chiều
Thực đơn 1	Cháo gà	Cơm, thịt rang, trứng rán, canh ngao, chuối	Sữa đậu nành và bánh
Thực đơn 2	Bún bò	Cơm, cá rán, thịt bò xào, canh mồng tơi, thanh long	Chè khoai dẻo
Thực đơn 3	Phở gà	Cơm, đỗ xào thịt, canh ngao nấu chua, lạc rang, cam	Cháo bí đỏ
Thực đơn 4	Bún sườn	Cơm, cá sốt cà chua, thịt băm, canh cua, táo	Chè đậu đỏ
Thực đơn 5	Cháo tim	Cơm, thịt gà rang, trứng rán, canh rau dền, chuối	Sữa chua và bánh

3.3. Thực đơn cho trẻ mầm non vào mùa thu

Mùa thu là thời điểm lý tưởng để tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Bạn nên bổ sung các món giàu vitamin C, kẽm và sắt từ rau củ quả, hải sản.

Thực đơn	Bữa sáng	Bữa trưa	Bữa phụ chiều
Thực đơn 1	Súp cua	Cơm trắng, thịt bò hầm khoai tây cà rốt, canh rau cải chíp	Bánh bí đỏ hấp
Thực đơn 2	Bún bò	Cơm trắng, mực xào cần tỏi, canh khoai sọ nấu xương	Hồng xiêm
Thực đơn 3	Bánh cuốn	Cơm trắng, nem rán, canh bí đao nấu tôm	Bưởi
Thực đơn 4	Cháo sườn	Cơm trắng, cá thu sốt cà chua, súp lơ xanh luộc	Sữa hạt sen
Thực đơn 5	Miến lươn	Cơm trắng, sườn xào chua ngọt, canh củ quả thập cẩm	Bánh flan

3.4. Thực đơn cho trẻ mầm non vào mùa đông

Mùa đông nên ưu tiên món ấm nóng, dễ tiêu hóa, giàu đạm và chất béo tốt để giữ ấm cơ thể. Bạn có thể bổ sung thêm sữa nóng, súp, cháo, hoặc các món hầm để cung cấp năng lượng bền bỉ cho trẻ trong ngày lạnh.

Thực đơn	Bữa sáng	Bữa trưa	Bữa phụ chiều
Thực đơn 1	Cháo cá hồi phô mai	Cơm trắng, bò sốt vang, canh cải thảo cuộn thịt	Chè khoai dẻo
Thực đơn 2	Bún thang	Cơm trắng, thịt kho trứng cút, canh chua cá lóc	Bánh giò
Thực đơn 3	Xôi thịt kho	Cơm trắng, gà hầm nấm, bắp cải xào	Sữa ngô
Thực đơn 4	Phở bò	Cơm trắng, tôm rim dừa, canh khoai tây hầm xương	Bánh rán
Thực đơn 5	Cháo lươn Nghệ An	Cơm trắng, cá basa kho tộ, canh tần ô nấu thịt bằm	Ngô luộc
Thực đơn 6	Nui nấu xương hầm rau củ	Cơm trắng, thịt viên sốt cà chua, canh măng tây	Cháo sườn quẩy

4. Những lưu ý quan trọng khi xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non

Việc chuẩn bị thực đơn hàng ngày phải đảm bảo an toàn, cân đối dinh dưỡng và hình thành thói quen ăn uống lành mạnh.

Dưới đây là một số lưu ý ba mẹ nên ghi nhớ:

4.1. Lựa chọn nguyên liệu kỹ càng, đảm bảo an toàn thực phẩm

Ba mẹ nên ưu tiên các loại thực phẩm tươi sống, có nguồn gốc rõ ràng, đặc biệt là thịt, cá, rau củ quả theo mùa.

Trước khi chế biến, rau củ cần được ngâm nước muối loãng và rửa sạch nhiều lần để loại bỏ bụi bẩn, thuốc trừ sâu hoặc hóa chất tồn dư.

Nguyên liệu tươi ngon không chỉ giúp món ăn đậm vị tự nhiên mà còn đảm bảo hệ tiêu hóa non nớt của bé được bảo vệ tốt nhất.

4.2. Theo dõi chế độ ăn và tình trạng dị ứng thực phẩm

Mỗi trẻ có thể có cơ địa và phản ứng khác nhau với từng loại thực phẩm. Vì vậy, ba mẹ nên quan sát kỹ biểu hiện của bé sau khi ăn. Nếu bé bị nổi mẩn, ngứa, khó thở, nôn ói,… cần tạm dừng thực phẩm nghi ngờ và trao đổi với bác sĩ.

Hãy lập một danh sách gồm các món bé dị ứng để đảm bảo an toàn trong những lần chuẩn bị thực đơn sau.

4.3. Đa dạng thực đơn, thay đổi món ăn mỗi ngày

Trẻ rất dễ chán ăn nếu lặp lại một món quá thường xuyên. Do đó, thực đơn nên được xoay vòng và thay đổi cách chế biến linh hoạt.

Việc đa dạng món ăn giúp bé tiếp xúc với nhiều loại thực phẩm khác nhau, từ đó hấp thu đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển toàn diện.

4.4. Chú ý cách chế biến và sử dụng gia vị phù hợp

Thức ăn cho trẻ nên được nấu chín kỹ, mềm, cắt nhỏ vừa miệng để dễ nhai, tránh hóc.
Hạn chế món chiên xào nhiều dầu mỡ, thay vào đó là các món hấp, hầm, nấu canh.
Gia vị nên dùng ở mức tối thiểu, ưu tiên gia vị tự nhiên như hành, tỏi, rau thơm hoặc các sản phẩm dành riêng cho trẻ nhỏ.

5. Kết luận

Xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non đạt chuẩn dinh dưỡng là một hành trình đòi hỏi sự hiểu biết, kiên nhẫn và tình yêu thương. Tại Casa dei Bambini, dinh dưỡng được xem là nền tảng quan trọng trong giáo dục toàn diện.

Trường luôn chú trọng đầu tư vào thực đơn hàng ngày như nguồn nguyên liệu tươi sạch, cân đối dinh dưỡng đến cách trình bày món ăn hấp dẫn. Mỗi bữa ăn tại đây là một bữa ăn hạnh phúc, giúp trẻ phát triển khỏe mạnh, tràn đầy năng lượng và niềm vui mỗi ngày đến trường.

Thông tin liên hệ với Casa dei Bambini:

Địa chỉ:
- Cơ sở hệ Quốc tế Chùa Láng: Tầng 1+2 Sảnh A1 toà Hongkong Tower, số 185 Huỳnh Thúc kháng, Phường Láng, Hà Nội.
- Cơ sở hệ Quốc tế Mỹ Đình: Tầng 3, FLC Complex, 36 Phạm Hùng, phường Từ Liêm, Hà Nội.
- Cơ sở hệ Song ngữ Kim Mã: 23, ngõ 294 Kim Mã, phường Ngọc Hà, Hà Nội.
Hotline: 0989.059.838
Email: tuyensinh@casadeibambini.edu.vn
Website: https://casadeibambini.edu.vn/